Thuốc tránh thai khẩn cấp (hay còn gọi là thuốc "ngày hôm sau") là một biện pháp ngừa thai được sử dụng trong trường hợp quan hệ tình dục không an toàn hoặc khi có sự cố trong việc sử dụng các biện pháp ngừa thai khác. Mặc dù đây là một giải pháp hiệu quả khi sử dụng đúng cách, nhưng không phải lúc nào thuốc tránh thai khẩn cấp cũng đảm bảo thành công 100%. Để nhận biết khi nào thuốc tránh thai khẩn cấp có thể không phát huy hiệu quả, dưới đây là những dấu hiệu cần chú ý.
1. Uống thuốc quá trễ hoặc sai cách
Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng mạnh nhất khi được uống càng sớm càng tốt sau quan hệ tình dục không an toàn. Thời gian tối ưu để uống thuốc là trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ, nhưng hiệu quả của thuốc sẽ giảm dần theo thời gian. Nếu bạn uống thuốc sau 72 giờ hoặc không tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất, hiệu quả của thuốc có thể giảm sút hoặc không còn tác dụng.
Bên cạnh đó, nếu bạn uống thuốc không đúng cách như nuốt sai liều, uống không đủ lượng nước cần thiết hoặc quên uống liều thứ hai (nếu thuốc yêu cầu), khả năng tránh thai sẽ bị giảm đáng kể.
2. Có dấu hiệu mang thai sau khi uống thuốc
Sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất để kiểm tra hiệu quả của thuốc là việc bạn có mang thai hay không. Nếu sau khi uống thuốc, bạn vẫn thấy có những triệu chứng như trễ kinh, đau ngực, buồn nôn, hoặc mệt mỏi kéo dài, thì khả năng mang thai vẫn có thể xảy ra. Tuy nhiên, những triệu chứng này cũng có thể do tác dụng phụ của thuốc.
Để xác định chính xác, bạn nên làm bài kiểm tra thai sau khoảng 2 tuần kể từ khi quan hệ tình dục không an toàn. Nếu kết quả dương tính, điều này cho thấy thuốc tránh thai khẩn cấp đã không hoạt động như mong muốn.
3. Chu kỳ kinh nguyệt bị thay đổi
Một dấu hiệu khác có thể chỉ ra rằng thuốc tránh thai khẩn cấp không thành công là sự thay đổi bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. Sau khi uống thuốc, nhiều phụ nữ có thể gặp phải hiện tượng chậm kinh, kinh nguyệt không đều hoặc ra máu nhẹ giữa các kỳ kinh. Tuy nhiên, những thay đổi này không phải lúc nào cũng có nghĩa là thuốc không hiệu quả, mà có thể là tác dụng phụ bình thường của thuốc.
Nếu chu kỳ kinh nguyệt của bạn bị thay đổi trong một thời gian dài hoặc nếu bạn không thấy kinh sau khi sử dụng thuốc, đây có thể là dấu hiệu của việc mang thai. Lúc này, bạn cần làm xét nghiệm thai và tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án giải quyết phù hợp.
4. Cảm giác buồn nôn, mệt mỏi và chóng mặt
Các tác dụng phụ thông thường của thuốc tránh thai khẩn cấp bao gồm buồn nôn, chóng mặt, đau đầu và mệt mỏi. Những tác dụng này thường sẽ biến mất sau một vài ngày. Tuy nhiên, nếu cảm giác này kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, nó có thể là dấu hiệu cho thấy thuốc không phát huy hiệu quả như mong muốn. Bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn thêm.
5. Quan hệ tình dục không an toàn sau khi uống thuốc
Một điều quan trọng cần lưu ý là thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có tác dụng cho một lần quan hệ tình dục không an toàn duy nhất. Nếu bạn tiếp tục có quan hệ tình dục không an toàn trong thời gian này mà không sử dụng biện pháp tránh thai bảo vệ khác, khả năng mang thai vẫn có thể xảy ra. Thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng bảo vệ lâu dài, do đó, bạn cần sử dụng các biện pháp ngừa thai khác như bao cao su hoặc thuốc tránh thai hàng ngày nếu muốn duy trì bảo vệ trong các lần quan hệ tiếp theo.
6. Hiệu quả của thuốc bị giảm do tương tác với thuốc khác
Một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng có thể làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp, bao gồm các loại thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh và thuốc trị động kinh. Nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc này hoặc có bệnh lý cần điều trị, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.
Kết luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp an toàn và hiệu quả trong việc ngừa thai trong trường hợp khẩn cấp, tuy nhiên, không phải lúc nào nó cũng đảm bảo thành công 100%. Các dấu hiệu như mang thai sau khi uống thuốc, chu kỳ kinh nguyệt bị thay đổi hoặc tác dụng phụ kéo dài là những điều bạn cần chú ý. Nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án xử lý kịp thời.
Hãy nhớ rằng, thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ là một giải pháp tạm thời và không thay thế các biện pháp ngừa thai lâu dài như thuốc tránh thai hàng ngày, bao cao su hay các phương pháp khác. Việc sử dụng các biện pháp tránh thai đúng cách và kiên trì sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe sinh sản một cách tốt nhất.
